COVID-19 Pandemisinde Normale Dönüş Sürecinde Elektif Cerrahilerin Başlaması İçin Alınacak Önlemlerin Belirlenmesi İçin Uzmanlık Derneklerinin Görüşleri
Türk Tabipler Birliği ve İstanbul Tabip Odası’nın, COVID-19 pandemisinde normale dönüş sürecinde elektif cerrahilerin başlaması için alınacak önlemlerin belirlenmesi için uzmanlık dernekleri görüşlerinin alınması ve ortak yol haritası hazırlanması amacıyla düzenlemiş olduğu “Zoom Meeting” 19. Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşti. Youtube dan canlı olarak da izlenebilen toplantı İstanbul Tabip Odası Üyesi Dr Güray Kılıç ve TTB Özel Hekimlik Kolu Başkanı Dr Özcan Çakmak’ın moderatörlüğünde gerçekleşti. Uzmanlık Derneklerinin görüşlerinin yanısıra TTB COVID-19 Danışma ve İzleme Kurulu üyesi Halk Sağlığı uzmanı Doç Dr Yavuz Işık “Epidemiyolojik veriler ışığında pandemide ülkemizde son durum” başlıklı konuşmasında ülkemizdeki son durum hakkında bilgilendirme yaptı ve ülkemizde toplumsal bağışıklık oranının yaklaşık %2-4 olduğunu, sokağa çıkma yasağı öncesi ve sonrasında vaka ve ölüm sayılarında yükselme olduğunu belirtti. Türk Yoğun Bakım Derneği üyesi Anestezioloji ve Yoğun Bakım Uzmanı Prof Dr Ercüment Yentür “COVID-19 Anestezi kompliaksyonlarını Neden Yükseltiyor?” başlıklı konuşmasında COVID-19 hastalarında olası cerrahi ve anestezi komplikasyonları hakkında bilgilendirme yaptı ve artan yoğun bakım risklerinden bahsetti. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinden Prof Dr Bekir Kocazeybek “ Tanısal COVID testleri: hangi test, ne zaman, niçin” konusunda bilgilendirme yaparak, PCR testlerinin %40-60 oranında (+) sonuç verdiğini ve test yapılamayan, lokal ameliyatların (+) olarak kabul edilerek ameliyat yapılmasını önerdi. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Genel Sekreteri Prof Dr Jülide Ergil “Pandemi döneminde elektif ameliyatlarda preoperetaif değerlendirme nasıl olmalı” konusunda bilgi vererek genel anestezi ile yapılacak ameliyatlar öncesi yapılması gerekenler konusunda bilgi verdi, ilk aşamada pandemi döneminde ameliyatı ertelenenlere öncelik verilmesini, 65 yaş altındaki kişileri, ek hastalığı olmayanları, kısa süreli cerrahilerin (<6 saat) yatış gerektirmeyen işlemlerin yapılmasını önerdi. Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Başkanı Prof Dr Sühan Ayhan ise kendi derneklerinin bu dönemde aldığı önlemler ve yaptıkları ile ilgili bilgi vererek elektif cerrahiler için hazırlık yaptıklarını bildirdi. Sağlık Bakalnlığının 1 haziran 2020 tarihi sonrasında “Sağlık Turizmi” kapsamında hasta kabulüne tekrar başlanma kararı konusunda bilgi verdi. Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr Mazhar Çelikoyar da “Elektif ameliyat hastalarının muayeneleri ve ameliyatları esnasında alınması gereken tedbirler” konusunda bilgilendirme yaptı. Plastik Rekonstrüktif Estetik Cerrah ve Tıp hukuku Uzmanı Prof Dr Atilla Arıncı da “Pandemi döneminde elektif ameliyatlar sonrası yaşanabilecek komplikasyonlarda hukuki sorumluluklar” başlıklı konuşmasında yapılacak ameliyat için alınacak olan aydınlatılmış onam formunun yanısıra COVID ile ilgili ayrı aydınlatılmış onam formu alınmasının önemini vurguladı ve kanuni olarak tanımlanan “Özen ve dikkat yükümlülüğü” hükmünün genişlediğine dikkat çekti. Toplantıya katılan Türk Cerrahi Derneği Başkanı Prof Dr Seher Demirer, Türk Jinekoloji Derneği Başkanı Prof Dr Ateş Karateke, Türk Nöroşirürji Derneği Genel Sekreteri Doç Dr Ali İhsan Ökten, Ürolojik Cerrahi Derneği YK üyesi Prof Dr Bülent Önal, Türk KBB Baş Boyun Cerrahisi Derneği YK üyesi, Prof Dr Kürşat Gökcan, TITBİD YK üyesi Prof Dr Kahraman Öztürk ve derneğimizi temsilen TOD Merkez Yönetim Kurulu üyesi Prof Dr Huban Atilla katıldı. Uzmanlık derneği temsilcilerinin genel olarak katıldıkları görüş elektif cerrahilerin gerekli önlemler alınarak başlanması yönünde idi. Konuşmalarda ve tartışmalarda; pandemi döneminde doğumların eskisi gibi devam ettiği belirtildi. Genel cerrahi açısından özellikle kanser hastalarının daha fazla gecikmemesi gerektiği vurgulandı. KBB cerrahilerinde olası riskler belirtildi. Üroloji ameliyatlarının da özellikle tümör olgularında zaten yapıldığı bildirildi. Göz cerrahilerinin çoğunlukla lokal anestezi ile olması, kısa süreli yatış gerekmesi ve görme fonksiyonlarının korunması ya da yeniden kazandırılması için yani fonksiyonel amaçla yapıldığı vurgulanarak elektif cerrahinin daha az olduğu ve daha çok ertelenen ve geciktirilen ameliyatların yapılacağı vurgulandı.
Toplantı sonucunun TTB tarafından bilgilendirme amaçlı olarak yayınlanması ve bir kurul oluşturularak yol haritası belirlenmesi kararlaştırıldı.
Hazırlayan: Dr. Huban Atilla