Göz Hekimleri İçin Korunma Prensipleri

Covid 19 pandemisinin başladığı ilk günden bu yana göz hekimlerinin hastalıktan etkilenme riskinin yüksek olduğu bilinmekte ve bunu engellemek için idari alınması gereken önlemler (poliklinik sayılarını azaltılması, elektif cerrahilerin durudurulması, enfeksiyon şikayeti veya ateş gibi bulguları olan hastaların Covid polikliniğine yönlendirilmesi vb) doktorun muayene sırasında kendini koruması için alması gereken önlemler (maske ve eldiven takılması, biyomikroskoplara koruma takılması, hastalarla mesafenin korunması) ve hastalarını koruması (non kontak tonometrelerin kullanılmaması, aplanasyon uçlarının her hastadan sonra alkol ile silinmesi, aplanasyonu hastaya veya maskesine değen kısımlarının silinmesi, hastalar ve yakınları arasında en az 1 metrelik mesafenin koruması gibi) için alması gereken önlemler ortaya konmaktadır. Ancak artan hasta sayıları ile göz hekimlerinin de hasta ile karşılaşma riski artmakta ve hatta hasta bakımında görev almak zorunda kalabilmektedirler.

İlk salgın başladığında Çin’de toplumun geneline göre sağlık çalışanları 3 kat daha fazla hastalıktan etkilenmiş iken hastalığın yaygınlaşması ve daha iyi önlemler alınması ile sağlık çalışanlarının kendini en üst düzeyde koruması mümkün olabilmektedir. Sağlık personelinin enfekte olması hem kendisi için tehlike olmakta hem de tedavi zincirini bozarak toplum sağlığı açısından problemi büyütmektedir. Ayrıca sağlık çalışanlarının enfekte olması diğer hastalar, diğer sağlık çalışanları ve aileleri için bulaş riskini de arttırmaktadır. Bu nedenle hasta tanı, tedavi ve takibinde görev alan hekim ve tüm sağlık personelinin kendini korumak için gerekli önlemleri alması büyük önem arzetmektedir. Bu önlemleri basitleştirerek ve kısaca özetleyecek olursak;

1-     Virüsün ağız, burun ve gözden vücuda girebildiğini bildiğimiz için, ağız ve burun maske ile kapatılmalıdır hasta ile karşılaşan her sağlık çalışanı normal cerrahi maske takmalıdır ve tercihan göz korumalı olmalıdır. Hapşırma, aksırma veya sadece konuşma sonrası etrafa saçılarak gelişebilecek el ile kontaminasyonu engellemek için eldiven giymeli, her hasta sonrası eldiven değiştirip ellerini yıkamalıdır. Sabun ile elleri en az 20 saniye yıkamak elde olan virüsün membran yapısını bozarak etkisiz hale getirmek için yeterlidir. Hasta ile temas eden yüzeyleri dezenfektan ile silerek kurumaya bırakmalıdır.

2-     Hastanede çalışma sürecinde, hastaneye özgü kıyafetler giyilmeli ve hastaneden ayrılırken değiştirilmelidir. Saçlar toplanmalı, yüzük, bilezik, saat gibi el yıkamaya engel takılar kullanılmamalıdır. Eve dönüldüğünde kıyafetler ayrı bir yerde tutulmalı (balkon veya kapı önünde bir süre havalandırılmalı) ve 60-90 derece sıcaklıkta yıkanmalıdır. Hasta teması olduğunda duş alınmalıdır.

3-     Öksürük, ateş gibi şikayetleri olan veya temas öyküsü olan hastalar ayrı bir bölümde bakılmalıdır, hastalar ve yakınları ile 1-1.5 metrelik mesafe korunmalıdır, muayene haricinde yine hastadan 1-1.5 metre uzak durulmalıdır. 

4-      N95 gibi özellikli maske, yüz veya göz koruma gözlüğü, özel önlük kullanımı Covid + olan hastadan veya şüphesi olan kişilerden numune alma veya entübasyon, kan alma gibi müdahale dışında gerekli değildir.

5-     Sağlık çalışanlarından birisi + çıktığında ise, o kişinin temas ettiği hasta, meslektaş ve yakınları tesbit edilip anlamlı maruziyet varsa onlara karantina uygulanmalıdır. Maruziyet tanımı ise hasta veya test (+) olan kişi ile 15-30 dakika 1-1.5 metreden daha yakın mesafede bir arada bulunmak olarak tanımlanmaktadır. Eğer daha yakın mesafeden daha kısa süreli temas var ise, sağlık personeli maske takarak ve günde 2-4 kez ateş ölçümü yapılarak işine devam edebilir. Kısa süreli karşılaşma bulaşma için risk teşkil etmemektedir.

Sonuç olarak gripten daha bulaşıcı olmasına karşın, hepimizin çok iyi bildiği el yıkama, sosyal mesafeyi koruma gibi temel önlemlerle hastalığın bulaşması büyük ölçüde engellenebilmektedir. Kısa süreli karşılaşma, konuşma ile bulaşmamaktadır.  

Hekim ve tüm sağlık çalışanlarının öncelikle kendilerini koruyarak, hastalarına ve topluma hizmet etmeleri  mümkün olacaktır.