Meslektaşım Li Wenliang (12 Ekim 1986-7 Şubat 2020)

“Çin'in Vuhan bölgesinde başlayan koronavirüs salgını ile ilgili ilk uyarıları yapan ve çalıştığı hastanede kendisi de virüsü kapan doktor Li Venliang'ın öldüğü duyuruldu” haberleri manşetlere taşındığında bundan sonra olacakları hiç kimse kestiremiyordu. Li Wenliang Wuhan’ın merkezindeki  Hannan Kızıl Haç Hastanesi'nde çalışan bir göz doktoruydu. 12 Ekim 1986'da Beizhen, Liaoning, doğmuştu. Tıp fakültesi yıllarına kadar olan eğitimini doğduğu şehirde tamamlamıştı. Daha sonra Çin ünivesiteye giriş sınavında çok yüksek bir puan alarak, 2004 yılında tıp doktorluğu ve göz hastalıkları alanında  uzmanlık eğitimini alacağı Wuhan bölgesine ailesiyle birlikte yerleşti.  30 Aralık 2019'da Wuhan, Çin'de meydana gelen koronavirüs salgınını tespit edip Dünya geneline sosyal medya üzerinden acil durum uyarısında bulunmuştur. 30 Aralık  2019 tarihinde tıp fakültesindeki  sınıf arkadaşlarının oluşturduğu kapalı WeChat grubuna  bir mesaj gönderdi. Arkadaşlarına gönderdiği mesajında, çalıştıkları hastaneye 300 metre mesafede bulunan  "Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı'nda  yedi şiddetli akut solunum sendromu (Sars) vakası" üst başlığıyla uyarıyordu arkadaşlarını, tam olarak teşhis konulamayan, gizemli olduğunu düşündüğü bir pnömoni salgını hakkında dikkatlerini çekiyordu. Ertesi gün, hastane yönetimi onu aradı ve yaptığı bu salgın yorumuna ne şekilde  ulaştığını  sordu. Bu tarihten  iki gün sonra polis tarafından sorgulandı. Aslında polis Dr. Li’nin 31 Aralık’ta sızdırılan ve internette dağıtılan  gruptaki mesajına ulaşmıştı. Kamu güvenlik görevlileri 8 kişilik bu gruptaki herkesi ayrı ayrı sorgulamışlar, bir müddet gözaltında tutmuşlar, yakınlarının ve arkadaşlarının merak içinde kalmalarına neden olmuşlardı. Dr. Li’nin çalıştığı hastanenin bulunduğu Wuhan nüfusu yaklaşık olarak 10 milyon olan bir şehirdir. Orta Çin'in siyasi, ekonomik, mali, kültürel, eğitim ve ulaşım merkezi olarak bilinmektedir. Bu coğrafyadaki 9 büyük şehirin en önemlisidir.

 Wuhan polisi 1 Ocak'ta yaptığı açıklamada, Dr. Li’nin sınıf arkadaşlarından oluşan sekiz internet kullanıcısının söylenti yaydıkları, yasaları bir şekilde çiğnedikleri ve halkı olmayan şeyler üzerinden tedirgin ettikleri için cezalandırıldığını açıkladı. Ayrıca uyarılan bu  doktorların, kamu düzenini ciddi şekilde bozdukları gerekçesiyle cezalarının sicillerinede işlendiği açıklandı.

Bu arada Dr.Li’nin düşüncesini haklı çıkaracak gelişmeler birbiri ardına gelişti. Çin tarafından Dünya Sağlık Örgütü'ne 31 Aralık 2019'da Wuhan'da pnömoni  salgını olduğu bildirildi. İki gün sonra 2 Ocak 2020'de laboratuvar onaylı SARS-CoV-2 enfeksiyonu geliştiği  tespit edilen pnömoni nedeniyle hastaneye yatırılan ilk 41 kişinin üçte ikisinin, söz konusu deniz ürünleri pazarından bir şekilde  kontamine oldukları belirlendi. Bu arada pazaryeri  1 Ocak 2020 tarihinde sıhhi işlemler ve dezenfeksiyon için kapatılmıştı. Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'ne göre, piyasadan alınan 585 çevresel numuneden 33'ünün  koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) olarak isimlendirilen klinik durumun  kanıtlarını gösterdiği bildirildi.

Polis Li Wenliang’in peşini bırakmıyordu. Çünkü suçu çok büyüktü!.  3 Ocak 2020'de Wuhan polisi tarafından korona virüsü hakkında "İnternet üzerinden halkı tahrik" suçlamasıyla tedirginlik yaratmak nedeniyle tutuklandı. Birkaç gün  sonra salgının iyice yayılmaya başlamasının ardından salıverilmiş, hastanedeki görevine geri dönmüştü. Kendisinin ve ailesinin morali bozulmuş olsada, tekrar son derece istekli bir şekilde hastanede çalışmaya başladı.Dr. Li 8 Ocak tarihinde glokomlu bir hastayı muayene etti ve takip etmeye başladı. O gün hastasının  ateşi yoktu, ertesi gün kadın hastasının ateşi yükseldi. Tomografide akciğerde pnömoniye işaret eden infiltratlar saptandı.

Kadının iki akrabasının da ateşi yükseldi. Li hastane infeksiyon kontrol komitesine bunun insandan insana bulaşmayı açıkça gösterdiğini bilgisini verdi.

Dr. Li 10 Ocak'ta öksürmeye başladı ve hemen ertesi gün ateşlendi. Tomografide pnömoniyle uyumlu infiltratların görülmesi üzerine şüpheli bir vaka olarak hastaneye yatırıldı. Ailesi ve iş arkadaşları da izole edildiler ve hastaneye yatırıldılar.

Artık olaylar  farklı bir yöne doğru gelişmeye başlamıştı.  Daha sonra Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi baş epidemiyolojisti Zeng Guang, 29 Ocak'ta ulusal bir televizyon yayınında polis tarafından cezalandırılan sekiz kişinin aslında büyük bir saygıyı hakettikleri şeklinde  bir açıklama yaptı.

Yüksek Halk Mahkemesi aynı gün konuyla ilgili olarak, sosyal medya hesabından polisin sekiz kişinin niyetini dikkate almış olması  gerektiğini belirten bir yorum yayınladı. Açıklamada  keşke daha önce geniş halk kitleleri,  Dr.Li ve arkadaşlarının uyarıları ile yönlendirilebilse  ve korunma tedbirleri uygulanmaya başlasaydı,  bu bizim için daha iyi olurdu, ifadesi yer aldı.

31 Ocak'taki bir mesajında Li, yoğun bakıma alındığını ve nefes almada güçlük çektiğini söyledi. Birkaç negatif test sonucundan sonra, 1 Şubat'ta yeni koronavirus ile enfekte olduğu tanısı kesinleşti. 5 Şubat Çarşamba günü bir gazeteciye verdiği demeçte, hala nefes darlığı olduğunu ve oksijen satürasyonunun çok düşük olduğunu söyledi. Ertesi gün yani perşembe günü saat 22:00 sularında, sosyal medya Li'nin öldüğü yönünde mesajlarla doldu. Li'nin yedi yıl boyunca okuduğu tıp fakültesi 7 Şubat Cuma günü saat 02.58'de tüm çabalara rağmen kurtarılamadığını duyurdu. Dünya Sağlık Örgütü hemen ölümünün ardından Twitter'dan yaptığı açıklamada, Li'nin ölümünden derin üzüntü duyulduğunu belirtti.

Li'nin kendilerine göre beklenmeyen ölümü sağlık durumunu yakından takip eden halkın üzüntü ve öfke patlamasına yol açtı. Bu tepkiler, Komünist Parti'nin disiplin izleme örgütünden Wuhan'a bir heyet göndermesine "Dr. Li Wenliang ile ilgili olarak halk tarafından gündeme getirilen konuları" tam olarak soruşturmasına yol açtı.

Li'nin annesi oğlunu hem ailesine hem de iş arkadaşlarına karşı nazik biri olarak tanımladı.

Çok düşünceli bir evlat, eş, baba ve insandı. Bize de yeterli bir şekilde beslenip beslenmediğimizi, çay içip içmediğimizi,  ilaçlarımızı zamanında alıp almadığımızı sık sık sorardı.  

Li'nin dul eşi Fu Xuejie, Li ve ailesine gösterdikleri sevgiden ötürü insanlara teşekkür etmek için cumartesi günü ilk açıklamasını yaptı. Çiftin beş yaşında bir oğlu var ve Fu Haziran ayında ikinci çocuğunu dünyaya getirmeyi bekliyor.

Belkide bir kongrede bilimsel yada sosyal bir ortamda, birbirimizi tanımadanda olsa birbirimize gülümsemiş olma ihtimalimiz bulunan  bu genç meslektaşımızın, günümüzde bir pandemi haline gelen yeni nesil koronavirüsü, dünyaya ilk duyuran bir kahraman olması, gururumuzu okşasada onun geri dönmeyeceğini bilmek içimizdeki hüzünü giderek büyütüyor.  

KAYNAKLAR:

• "Wuhan hospital announces death of whistleblower doctor Li Wenliang". CNN. 6 February 2020. Archived from the original on 7 February 2020. Retrieved 6 February 2020.
• Austin, Henry (6 February 2020). "Chinese doctor who raised alarm over coronavirus dies from disease, hospital confirms". NBC News. Archived from the original on 6 February 2020. Retrieved 7 February 2020.
• Zhou, Cissy (7 February 2020). "Coronavirus: Whistleblower Dr Li Wenliang confirmed dead of the disease at 34, after hours of chaotic messaging from hospital". South China Morning Post. Archived from the original on 7 February 2020. Retrieved 7 February 2020.
• Lew, Linda (9 February 2020). "Coronavirus: mother of whistle-blower Li Wenliang demands answers for his treatment by Wuhan police". South China Morning Post. Archived from the original on 19 March 2020. Retrieved 21 March 2020.
• "Coronavirus: Wuhan doctor speaks out against authorities". The Guardian. 10 March 2020.
• "Chinese inquiry exonerates coronavirus whistleblower doctor". The Guardian. 21 March 2020. Retrieved 21 March 2020.
• World Health Organization [@WHO] (6 February 2020). "WHO on Twitter" (Tweet) – via Twitter.
• Li Wenliang.Wikipedi
• Li Wenliang Wikipedia

Hazırlayan: Dr. Kıvanç Güngör