COVID-19 Sürecinde Oküler Alerji Tedavisi
Managing ocular allergy in the time of COVID‐19
Leonardi A, Fauquert JL, Doan S, Delgado L, Andant N, Klimek L, Bozkurt B
Allergy, First published: 13 May 2020 https://doi.org/10.1111/all.14361
COVID-19 sürecinde oküler alerji tedavisi nasıl yapılmalı? Mevsimsel alerjik konjonktivit ve daha şiddetli seyreden ve görmeyi tehdit eden vernal ve atopik keratokonjonktivit hastalarında topikal steroid kullanımı nasıl olmalı? Topikal kalsinörin inhibitörlerini kullanmaya devam edelim mi? Topikal tedavilerin yeterli olmadığı ağır olgularda sistemik immünsupresif/immunomodulatuar tedavilerini kullanabilir miyiz? Risk altında olmayan, riskli hastalar, COVID-19 pozitif ve COVID-19 geçirmiş hastalara yaklaşım. Göz alerjileri konusunda uzman farklı ülkelerden 30 hekim yanıtladı.
COVID-19 süreci nedeniyle toplumun mümkün olduğunca evde kaldığı bu dönemde baharın gelişi ve kısıtlamaların azalmasıyla beraber insanların daha çok dışarıya çıkmaya başlaması polene daha çok maruziyete ve alerjik şikayetlerin artmasına neden olacaktır. Özellikle vernal keratokonjonktivit (VKK) ve atopik keratokonjonktivit (AKK) gibi ağır seyreden ve görmeyi tehdit eden alerjik hastalıklarda uzun süreli topikal steroid ve immünsupresiflerin kullanımı virüsün daha uzun süreli oküler yüzeyde sebat etmesine ve aktivasyonuna yol açabilir. COVID-19 enfekte bireylerin gözyaşında her ne kadar çok nadir olarak virüs gösterilse de konjonktivit respiratuar semptomlardan önce veya sonra bir bulgu olarak kendini gösterebilir.
Bu çalışmada 20 oküler alerji çalışma grubu üyeleri ve başta Avrupa olmak üzere farklı kıtalardan oküler yüzey hastalıklarında deneyimli 24 uzmana REDCAP ile sorular gönderildi. Anket mevsimsel alerjik konjonktivit (MAK), VKK ve AKK’nın COVID-19 sürecinde tedavisiyle ilgili görüşlerin değerlendirildiği soruları içermekteydi. Riski olmayan, riskli, COVID-19 pozitif ve geçirilmiş COVID-19 olmak üzere 4 kategoride tedavi seçenekleri soruldu ve katılımcıların LIKERT skalasına göre katılıyorum/büyük ölçüde katılıyorum/büyük ölçüde katılmıyorum/katılmıyorum/fikrim yok seçeneklerinden birini işaretlemeleri istendi.
Anket 18 oftalmolog ve 12 alerji uzmanı tarafından cevaplandı. MAK’da tüm kategorilerde topikal alerji damlaları (mast hücre stabilizörü, anti-histaminik ve dual etkili ilaçlar) önerilirken, cevapsızlık durumunda topikal steroidlerin kullanımı riski olmayan veya COVID geçirmiş olan hastalarda önerildi. VKK ve AKK’li olgularda ilk seçenek topikal alerji damlaları, 2. seçenek topikal steroidlerdi. Aktif COVID-19 enfeksiyonu olanlar hariç tüm kategorilerde gerekli olduğunda kısa dönem, puls steroid tedavisi verilmesi konusunda uzmanlar hemfikirdi. Aktif enfeksiyonlu bireylerde kullanımı konusunda ise fikir birliğine varılamadı. Uzun dönem düşük doz steroid kullanımı ise önerilmedi. VKK/AKK hastalarında topikal immünomodulatuar kullanımı konusunda ise uzmanlar fikir birliğine vardı. COVID-19 döneminde riski olmayan hastalarda bu oran %90 iken risk altındaki bireylerde %66, aktif enfeksiyonu olan bireylerde %50 oranında kullanılmalı cevabı alındı.
Topikal tedaviye cevapsız AKK hastalarında sistemik immünsupresif tedavilerinin kullanılması COVID-19 öncesi bile tartışmalı bir konudur ve aktif COVID-19 enfeksiyonu geçiren hastalarda bu tedavinin başlanması uygun değildi. COVID-19 riski olan veya hastalığı geçirmiş bireylerde uzmanların çoğu lokal tedavi önermişlerdir. Risk grubunda sistemik tedavinin başlanması uygun bir tedavi seçeneği olarak görülmezken, hastalığı geçirmiş şiddetli AKK’lı olgularda uzmanların yaklaşık yarısı sistemik steroid, siklosporin, azathioprin ve dupilumab tedavisini uygun görmüştür.
Hazırlayan ve Yazan: Dr. Banu Bozkurt