Göz Kliniği Çalışanlarında Semptomatik COVID-19 Enfeksiyonu
Bu yeni hastalığı dünyaya tanıtan ilk hekim olan Li Wenliang, bir göz doktoruydu 1. 7 Şubat 2020'de Covid-19 nedeniyle öldü, ailesinin diğer üyeleri de aynı hastalığa yakalandı, ancak ailede başka herhangi bir kayıp bildirilmedi 1. Bu durum, hastaları ile çok yakın muayene mesafesinden sağlık hizmeti veren göz hekimi meslektaşlarımızı Covid-19 açısından ne kadar risk taşıdıkları sorusuna yöneltmiştir.
Covid-19 salgını sonrası hekim ölümlerini Google arama motorundan anahtar sözcük olarak ‘doctor’, ‘physician’, ‘death’, ‘COVID’ ve ‘coronavirus sözcüklerini kullanarak yapan Ing ve ark 2, 15 Nisan 2020 itibarıyla 278 hekim ölümü saptamışlar. Bu 278 hekim ölümünün % 42’sini pratisyen hekim ve acil hekimleri, % 6’sını diş hekimleri, % 5’ini dahiliye hekimleri, % 4’ünü genel cerrahlar ve aynı oranda kulak-burun-boğaz hekimleri oluştururken, hemen sonraki sırayı % 3 ile göz hekimleri almaktadır 2.
18 Nisan 2020'de Oftalmoloji dergisinde çevrimiçi olarak yayınlanan 'Çin'in Wuhan Eyaletindeki Semptomatik Covid-19 Göz Sağlığı Profesyonelleri' başlıklı makale oftalomoloji camiasının epeyce ilgilendiren bilgi ve bulguyu içermektedir 3. 26 Şubat 2020 ve 20 Mart 2020 arasında cevaplanan bu anket çalışması, Wuhan Eyaletindeki hastanelerde oftalmoloji bölümlerinde çalışan sağlık çalışanlarına gönderilmiş 3.
Semptomatik Covid-19 olan oftalmoloji çalışanlarının çoğunluğu hemşire mi? Teknisyen mi? Göz hekimi mi?
Bu makalede, semptomatik hasta olarak bildirilen 28 adet göz kliniği çalışanının 14 tanesi (% 50) göz hekimi, 12 tanesi hemşire, 2 tanesi sağlığı teknisyeni olup, yaşamını Covid-19 nedeniyle kaybeden 3 kişinin 3’ü de göz hekimidir3.
Oftalmoloji hastalığı ailelerinden mi, hastalarından mı kapıyorlar?
Semptomatik hasta olan göz sağlığı profesyonellerinin ailelerinde semptomatik Covid-19 pozitifliği % 17.9 olarak bildirilmiş 3. Bu, hastalığın aile üyelerinden değil, mesleklerinden kaynaklandığının bir göstergesidir.
Göz kliniği çalışanları diğer sağlık çalışanlarından daha mı az etkileniyor?
Wuhan bölgesindeki 10 hastanenin göz profesyonelleri arasında semptomatik Covid-19 pozitifliği % 2.52'dir 3. Çin Kızılhaçı ve Wuhan Sağlık Komisyonu verileri tarafından yapılan hesaplamalara göre, aynı 10 hastanenin tüm sağlık çalışanları arasındaki Covid-19 enfeksiyon oranı % 2.27'dir 3. Kısacası, göz profesyonelleri ve diğer sağlık profesyonelleri, hastalıktan benzer oranda etkilenmektedir.
Hangi önlemler göz çalışanları arasında Covid-19 yayılmasını azaltıyor?
· Hasta yükünün azaltılması
· Sokağa çıkma yasağı,
· Uygun kişisel koruyucu ekipman kullanımı,
· Dikkatli el hijyeni
hastalığın yayılmasını önlemede istatistiksel olarak önemli bulunmuş 3.
Bu sonuçlar, bir yandan normalleşme sürecinde tümüyle elektif olan göz muayene ve girişimlerinin ötelenmesi, TOD forumda detaylıca yayınlanan ‘Yeniden Açılma Sürecinde Türk Oftalmoloji Derneği Değerlendirmesi’ ve ‘TOD Birimlerinden Gelen Yeniden Açilma Süreci Önerileri’ (https://www.todnet.org/forumx/forum_posts.asp?TID=5551) doğrultusunda acil-çok öncelikli-az öncelikli tarzında bir seçiş planı uygulamasının potansiyel yararını, diğer yandan dergimizin editoryel perspektif yazısında bahsedilen önlemlerin, ne kadar isabetli olduğunu göstermektedir 4.
1. Green A. Li Wenliang. The Lancet. 2020; 395:682.
2. Ing EB, Xu QA, Salimi A, Torun N. Physician deaths from corona virus (COVID-19) disease. Occup Med (Lond). 2020.
3. Qiao C, Zhang H, He M, Ying G, Chen C, Song Y, Oatts J, Liu Z, Xing Y, Xiao Z, Ke M, Ye Y, Chen X, Luo J, Han Y, Wang N. Symptomatic COVID-19 in Eye Professionals in Wuhan, China. Ophthalmology. 2020.
4. Bozkurt B, Egrilmez S, Sengor T, Yildirim O, Irkec M. The COVID-19 Pandemic: Clinical Information for Ophthalmologists. Turk J Ophthalmol. 2020; 50:59-63.
Hazırlayan: Dr. Sait Eğrilmez